تأثيرگذاري مداخلات رواني- اجتماعي و حمایت اورژانس اجتماعي وکانون اصلاح و تربیت در پيشگيري از وقوع جرم از کودکان بزهکار و آسیب دیده در نظام آیین دادرسی کیفری جدید
کلمات کلیدی:
مداخلات رواني, اجتماعي, اورژانس اجتماعي , کانون اصلاح و تربیت , کودکان بزهکار و آسیب دیده در نظام دادرسی کیفریچکیده
کودکان و نوجوانان مهم‌ترین سرمایه و منابع انسانی هر جامعه‌ای محسوب می‌شوند. دوران کودکی به عنوان دوره شکل‌گیری شخصیت انسان، به ویژه در جامعه ایران که جمعیت آن را جمعیتی جوان تشکیل می‌دهد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.. مددکاران اجتماعی با بهره‌گیری از آموزه‌های علوم روانشناسی، جامعه‌شناسی و... و همچنین رعایت اصول مختلف حرفه‌ای مانند اصل پذیرش و اصل فردیت و ارائه خدمات متنوع، در صدد کمک به نظام عدالت کیفری هستند. آنها با استفاده از روش‌هایی که در شناخت افراد دارند، می‌توانند در ارائه پاسخ‌های متناسب با شرایط فردی، خانوادگی و اجتماعی کودک کمک مؤثری کنند و همچنین با نظارت بر اجرای احکام، کودک را تا مرحله تکمیل بازپروری و توانبخشی همراهی کنند. متأسفانه در ایران، به دلیل فقدان نظام عدالت کیفری ویژه کودکان از یک سو و فقدان خدمات مددکاری نظام‌مند در چارچوب نظام عدالت کیفری از سوی دیگر، مددکاران اجتماعی در حال حاضر خدمات منسجمی را در چارچوب نظام کیفری به کودکان بزه دیده و بزهکار ارائه نمی‌دهند. با این حال، وجود خلاء قانونی در این حیطه، زمینه را برای تدوین «لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان» و لایحه رسیدگی به جرایم علیه کودکان و نوجوانان فراهم کرده است. در لوایح مذکور، حضور مددکاران اجتماعی و تعامل آنها با مراجع قضایی در مراحل مختلف فرآیند کیفری، مانند مرحله پلیس، مرحله تعقیب و صدور و اجرای احکام، در چندین ماده به رسمیت شناخته شده است. بنابراین، علیرغم تأکید فراوان بین‌المللی بر حمایت از کودکان و استفاده از دادرسی‌های افتراقی برای آنها در مراحل مختلف فرآیند کیفری، هنوز شاهد شکل‌گیری چنین نظامی در حقوق ایران که با استانداردهای بین‌المللی مطابقت داشته باشد، نبوده‌ایم. از این رو، این مقاله به بررسی تأثیر مداخلات روانی-اجتماعی اورژانس اجتماعی و کانون اصلاح و تربیت بر پیشگیری از جرم و حمایت از کودکان بزهکار و آسیب‌دیده در نظام عدالت کیفری ایران مطابق با قانون جدید آیین دادرسی کیفری می‌پردازد. یافته‌ها حاکی از آن است که اگر برنامه‌ها و اقدامات آموزشی و فرهنگی کانون اصلاح و تربیت با رویکردی رشدمحور و آموزش‌محور در جهت اصلاح، بازپروری، تربیت و بازسازی شخصیت آسیب‌دیده بزهکار عمل کند.
دانلودها
