بررسی آرای فقهی حقوق مالكیت اموال معنوی
کلمات کلیدی:
حقوق مالکیت معنوی, فقه, اموال معنوی, مالکیت فکری, حقوق اقتصادیچکیده
حقوق مالکیت اموال معنوی، به عنوان یکی از مسائل مهم در نظام حقوقی و فقهی، در عصر حاضر به دلیل اهمیت اقتصادی و فرهنگی این اموال، مورد توجه قرار گرفته است. این مقاله به بررسی آرای فقهی در مورد این حقوق می‌پردازد و دیدگاه‌های موافقان و مخالفان را تحلیل می‌کند. موافقان این حقوق با استناد به قواعد فقهی مانند سیره عقلا، اصل صحت، قاعده سبق، قاعده احترام مال مردم، قاعده لاضرر و ارزش نتایج حاصل از کار انسان، استدلال می‌کنند که این حقوق از نظر عقلی و شرعی معتبر هستند و نیاز به حمایت از آنها وجود دارد. از سوی دیگر، مخالفان با استناد به حفظ قداست علم، ممنوعیت اخذ اجرت بر واجبات، ناسازگاری با قاعده تسلیط، عدم تنفیذ از طرف شارع، مشمول نبودن تحت عمومیت "اوفوا بالعقود" و شخصی و انحصاری نبودن این حقوق، به مخالفت با آن می‌پردازند. این مقاله نشان می‌دهد که این موضوع، به دلیل ماهیت غیرمادی و نوظهور اموال معنوی، همچنان محل بحث و مناقشه است. با این حال، دیدگاه‌های موافقان با استناد به اصول فقهی و عرفی، مبنای محکمی برای مشروعیت این حقوق ارائه می‌دهند. در نهایت، مقاله به اهمیت تدوین چارچوبی فقهی و حقوقی جامع برای حمایت از این حقوق و جلوگیری از سوءاستفاده از آنها اشاره می‌کند و پیشنهاد می‌کند که فقها و حقوقدانان باید با همکاری یکدیگر، قوانینی مناسب برای این حوزه ایجاد کنند.
دانلودها
مراجع
Al-Hurr Al-Amili, M. b. H. (1989). Wasa’il al-Shi’a ila Tahsil Masa’il al-Shari’a (Vol. 23). Al-Bayt Foundation.
Al-Mousavi Al-Khomeini, R. (1999). Tahreer al-Wasila. Dar al-Elm Publications.
Al-Tusi, A. J. M. i. H. (2012). Tahdhib Al-Ahkam (Vol. 7). Dar Al-Kutub Al-Islamiyyah.
Bahjat, M. T. (2008). Fatwas (Vol. 4). Office of Ayatollah Bahjat.
Bamakan, S. M. H., Nezhadsistani, N., Bodaghi, O., & Qu, Q. (2021). A Decentralized Framework for Patents and Intellectual Property as NFT in Blockchain Networks. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-951089/v1
Davarpanah, A. (1978). Anwar al-Orfan fi Tafsir al-Quran (Vol. 9). Sadr Publications.
Fathi Zadeh, A. H. (1999). Islamic Jurisprudence and Intellectual Property. Yadgar Publications.
Ghanad, F. (2010). Protection of Intellectual Property in the Context of Electronic Transactions. Quarterly Journal of Islamic Law, 1(1), 170-200.
Haghighat, N. (2011). Criminal Protection of Intellectual Property Rights Islamic Azad University, Central Tehran Branch].
Hajidehabadi, M. A., & Alami Taameh, M. M. (2015). Crimes Against Intellectual Property in Iranian Laws and International Regulations. Islamic Law Journal (Jurisprudence and Law), 5(20).
Kulayni, M. B. Y. (1986). Al-Kafi. Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
Majlisi, M. B. (1982). Bihar al-Anwar. Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi.
Makarem Shirazi, N. (2006). Encyclopedia of Comparative Jurisprudence. Imam Ali Ibn Abi Talib School.
Marashi Shushtari, S. M. H. (2000). New Perspectives in Islamic Criminal Law (Vol. 2). Mizan Publications.
Milani, S. M., Amini, M., & Akefi, V. (2024). Failure of Contract Purpose in Islamic and Iranian Law: A Comparative Study with English Law. Journal of Islamic Law, 21.
Montazeri Najaf Abadi, H. A. (1988). Jurisprudential Foundations of Islamic Governance. Kayhan Institute.
Mostafavi, H. (1981). Al-Tahqiq fi Kalemat al-Quran al-Karim. Translation and Publishing Bureau.
Najafi, M. H. (1981). Jawahir al-Kalam fi Sharh Sharai' al-Islam (Vol. 40). Dar al-Ihya al-Turath al-Arabi.
Sadeghi Neshat, A. (2018). Legal Nature of Civil and Commercial Companies. Legal Encyclopedia(1), 235-245.
Sadr al-Muta'allihin, M. B. I. (1987). Tafsir al-Quran al-Karim (Sadr). Qom: Bidar Publishing.
Samani, E., & Fahimi, A. (2019). Comparative Study of the Conditions of Waqf Property and Trust Subject in Islamic and English Law. Islamic Jurisprudence Studies and Legal Foundations, 13(40), 149-174.
Shafaie, M. (1956). Rules of Jurisprudence. Naqsh-e-Jahan.
Shakouri Garkani, M. (2024). Analysis and pathology of the bill for the protection of intellectual property (literary and artistic) (material rights, moral rights, reproduction and translation of works, computer software, publishing contracts, customs measures and related sections). Monthly magazine of the Research Center of the Islamic Consultative Assembly(19712).
Zarei, F. (2021). Examination of the Right to Property from the Perspective of Iranian Jurisprudence and Law. 7th National Conference on Management Studies in Humanities.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 1403 Adel Kiomarsi , Mohammad Ali Kheyrollahi, Ali Faghihi (Author)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
