چالش‌های هنجاری و ساختاری حقوق شهروندی در نظام جمهوری اسلامی ایران

نویسندگان

    نادر کرمی دهلان دانشجوی دکتری، گروه حقوق عمومی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
    سید محمد هاشمی * استاد، گروه حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. dr.sm.hashemi@yahoo.com

کلمات کلیدی:

حق, شهروند, حقوق شهروندی, چالشهای ساختاری, چالشهای هنجاری

چکیده

جامعه بشری به دنبال تعریف جدیدی از انسان و جهان است که انسان به عنوان موجودی ذی حق شناخته شده است. لذا نیاز به شکل گیری و نهادینه شدن یک جامعه مردم سالار و پایدار با توجه به حقوق شهروندی هست. هدف از انجام این پژوهش بررسی چالش‌های هنجاری و ساختاری حقوق شهروندی در نظام جمهوری اسلامی ایران است. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای به صورت فیش برداری از منابع مرتبط با تحقیق به بررسی چالش‌های ساختاری و هنجاری حقوق شهروندی در نظام جمهوری اسلامی پرداخته شده است. «قانون احترام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی» در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و به موجب آن، قانون، برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، دولت و قوه قضاییه به تهیه و تدوین منشور و یا لایحه حقوق شهروندی مکلف گردیدند. مبنای حقوق شهروندی، ایجاد امنیت برای شهروندان است تا در سایه آن انسان‌های عضو جامعه بتوانند استعدادهای ذاتی خود را شکوفا سازند و به هدف عالی خود دست یابند. مسئله قابل توجه این است که در یک تعریف قانونی از حقوق شهروندی، تکالیف دولت و حقوق شهروندان مشخص می‌شود. مهم‌ترین تضمین برای اجرای حقوق شهروندی، عملکرد دولتمردان است. اگر دولتمردان وظایف خود را درست انجام ندهند، نهادینه شدن حقوق شهروندی به درستی انجام نخواهد شد. از این‌رو، می‌توان گفت عدم التزام مسئولان به اصل حاکمیت قانون، مهم‌ترین چالش پیش ‌روی حقوق شهروندی است. نتایج پژوهش نشان داد که چالش‌های ساختاری در تحقق حقوق شهروندی بیشتر معطوف به کارکردهای دولت و چالش‌های هنجاری بیشتر معطوف به کارکردهای جامعه و مردم است که از بین بردن هر چه بیشتر این چالش‌ها در بهبود و ارتقا حقوق شهروندی نقش دارند.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Afzali, R., & Hessam, M. (2010). Citizen Rights in Iran. Political-Economic Information(279-280), 19-32.

Amid, H. (1990). Farhang Farsi Amid. Amirkabir Publications.

Bashirtash, S., Mohebi, M., & Niavarani, S. (2020). The Challenges Facing Basic Rights of Citizenship in Iranian Constitution in the Light of International Human Rights System. MLJ, 14, 589-600.

Dadandish, P., Kananian, S., & Amini Ahmadabad, A. (2013). Challenges of compiling a charter of citizenship rights in Iran (with emphasis on Article 100 of the Fourth Development Plan Law). Strategic Quarterly Journal, 22(3), 77-98.

Heydari, I., Hyderpur, J., & Rajaei, M. (2023). The quiddity of citizenship rights and ways to make them universal in society. Religion and Law, 11(39), 25-49.

Lotfi, T., Ebrahimian, H., & Ranjbar, M. (2019). The Charter of Citizens' Rights and the Challenges of Women's Citizens' Rights in Iran. Bioethics, 10(1), 105-117.

Movahed, M. A. (2013). In the Air of Truth and Justice. Karnameh Publications.

Nouri, H., Abdinejad, S., & Shekharbeigi, A. (2023). Challenges of Upholding Citizens’ Rights in the Crime Detection Process. Comparative Studies in Jurisprudence, Law, and Politics, 5(4), 202-215.

Qurashi, S. M., Ebrahimian, H., & Ranjbar, M. (2022). Globalization as a Challenge to the Citizenship Rights Theory in the Islamic Revolution Discourse and the Islamic Republic’s Judiciary Iran. scientific journal Political Sociology of the Islamic Revolution, 2(4), 145-164.

Saeid, S. Z., & Balavi, M. (2023). Citizenship Rights in the Context of the Islamic Republic of Iran. Religion and Law, 11(41), 101-120.

Salmani, Z., Sharifi, A., & Farkish, H. (2022). Challenges of Citizenship Rights in the Iranian Administrative System in Light of Good Governance. Culmination of Law, 8(3), 199-229.

Salmani, Z., Sharifi, A., & Farkish, H. (2023). A Study of the Challenges Facing Citizen’s Rights in the Iranian Administrative System Based on Good Governance Indicators. Public Law Studies Quarterly, 54(3), 1409-1433.

Seifzadeh, H., & Nouri Asl, A. (2011). National Identity and Citizenship Rights in Iran: Bilateral and Multilateral Dialogue of Nation-State. Quarterly Journal of Political Studies, 11, 145.

Shafaei, M., Jafari, M., & Ghasemi, M. (2023). A critical analysis of the foundations and examples of citizenship rights in Iran. Encyclopedia of Jurisprudence and Comparative Law, 1-16.

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۲/۰۷/۰۱

ارسال

۱۴۰۱/۱۱/۰۳

بازنگری

۱۴۰۲/۰۱/۲۱

پذیرش

۱۴۰۲/۰۱/۲۸

شماره

نوع مقاله

مقالات

ارجاع به مقاله

کرمی دهلان ن. .، و هاشمی س. م. (1402). چالش‌های هنجاری و ساختاری حقوق شهروندی در نظام جمهوری اسلامی ایران. دانشنامه فقه و حقوق تطبیقی، 1(1)، 17-31. https://jecjl.com/index.php/jecjl/article/view/379

مقالات مشابه

31-40 از 210

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.