تحلیل تطبیقی قاعده "العقد شریعة المتعاقدین" در قراردادهای مدرن و حقوق اسلامی

چکیده

قاعده "العقد شریعة المتعاقدین" یکی از اصول بنیادین در فقه اسلامی است که بیان می‌کند قراردادها به منزله قانون میان طرفین هستند، مگر اینکه خلاف اصول شریعت باشند. این پژوهش به بررسی تطبیقی این قاعده در فقه اسلامی و کاربردهای آن در قراردادهای مدرن می‌پردازد. در ابتدا، مفهوم قاعده در متون فقهی و سنتی اسلامی بررسی می‌شود و سپس تطبیق آن با حقوق معاصر، به‌ویژه در قراردادهای بین‌المللی و تجاری مورد تحلیل قرار می‌گیرد. پژوهش به چالش‌هایی همچون تطبیق این قاعده با اصول حقوق بشر و آزادی اراده پرداخته و با ارائه مثال‌های عملی، کاربردهای آن در قراردادهای پیچیده مدرن مانند قراردادهای سرمایه‌گذاری و مشارکت بررسی می‌شود. یافته‌ها نشان می‌دهد که قاعده مذکور با اصول حقوق اسلامی همچنان قابل انطباق با شرایط جدید است، اما نیازمند اجتهاد و تفسیرهای نوین می‌باشد. این تحقیق همچنین به بررسی محدودیت‌ها و استثنائات این قاعده در فقه اسلامی و قوانین مدرن می‌پردازد.