شرایط تحقق مسئولیت مدنی در حمل و نقل جاده­ای در فقه اسلامی، حقوق ایران و انگلستان

نویسندگان

    میرداود احدپور گروه حقوق خصوصی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.
    فرهاد ادریسی * گروه علوم قرآن و حدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران. edrisi@iau.ir
    مجتبی غفاری گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد مهدی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، مهدی شهر، ایران

کلمات کلیدی:

 مسئولیت, مسئولیت مدنی, فعل زیانبار, ضرر و زیان, سببیت

چکیده

مسئولیت مدنی از جمله مباحث بسیار مهمی است که با تحولات صنعتی و پیدایش فناوری­های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، چهره­ی جدیدی از خود با مبانی نوین، شرایط تحقق و نحوه جبران خسارت جدید می­یابد. در حمل و نقل کالا، با توجه به نوع کالایی که موضوع قرارداد حمل و نقل قرار می­گیرد، تعهدات متفاوتی بر متصدی بار می­شود. در حالت کلی، متصدی متعهد به انجام قرارداد یعنی حمل کالای طرف قرارداد از فرستنده به گیرنده است. در كنار این تعهد اصلی موظف است كه طبق مفاد قرارداد و عرف و عادت تجاری و در تمام مدت قرارداد از مال­التجاره مواظبت نماید و نیز كالا را در مدتی كه مقرر شده است به مكان مقرر برساند و مال­التجاره را به كسی كه در قرارداد ذكر شده است تحویل دهد. زمانی که متعهد از عهده تعهد خود برنیاید و آن را نقض کند، تعهد دوم وی که همان جبران خسارت است، آغاز می­شود. برای اثبات تعهد دوم، شرایطی باید فراهم باشد، تا متصدی مسئول جبران خسارات وارده گردد. در فقه و حقوق ایران و انگلستان، هر چند شرایط تحقق مسئولیت مدنی مشتمل بر فعل زیانبار، ضرر و رابطه انتساب است اما هر کدام از این شرایط بسته به نوع نگاه حقوقی و مبنای در هر کدام از این نظام­ها، دارای ابعاد متفاوتی است. پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی به نگارش درآمده به این نتیجه می­رسد که؛ سه رکن؛ رفتار زیانبار، ضرر و زیان و رابطه سببیت، در فقه و حقوق ایران و انگلستان در تحقق مسئولیت مدنی متصدی حمل و نقل جاده­ای شرط است که در هر یک از این نظام­ها، مبتنی بر قواعد خاص خود می­باشد، در فقه مبتنی بر قواعدی همچون اتلاف، غرور، لاضرر و ... ، در ایران مبتنی بر تقصیر، خطر و ... و در حقوق انگلستان نیز مبتنی بر تقصیر، مراقبت، تکلیف و .... می­باشد. این مبانی موجب شده تا شرایط تحقق مسئولیت با تفاوت­هایی همراه باشد که در برقراری ضمان متصدی حمل و نقل موثر می­باشند.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Ameli, Z. a.-D. i. A. (1937). Al-Rawḍah al-Bahiyyah fī Sharḥ al-Lama'ah al-Dimashqiyyah (Vol. 2). Dāvar Publications.

Amini, I., & Mohammadnezhad, S. (2012). The Role of Fault in Civil Liability and its Comparison with Common Law. Azad Legal Research, 5(18).

Badini, H. (2013). The Philosophy of Civil Liability. Sherkat-e Sahami-ye Enteshar.

Bahrami Ahmadi, H. (2009). Civil Liability. Mizan.

Banaei, R. (1993). Customs Affairs Law and its Executive Regulations. Ministry of Culture and Islamic Guidance.

Bariklou, A. (2014). Civil Liability. Nashr-e Mizan.

Bazgir, Y. (1999). Legal Principles of Commercial Law in the Rulings of the Supreme Court. Ketabkhaneh-ye Ganj-e Danesh.

Beale, H. G. (2004). Chitty on Contracts (Vol. II). Sweet & Maxwell.

Behtarin, S. (1986). The Origin of the Statute of Limitations, the Basis for Paying Damages in Land Transportation of Goods. Industry and Transport Monthly, 52.

Cooke, J. (2009). Law of Tort. Pearson Longman.

Emami, S. H. (1977). Civil Liability of Non-Liability Contracts. Journal of the Faculty of Law, Shahid Beheshti University, 5.

Fridman, G. H. L. (1990). Torts. Waterlow Publishers.

Gharavi Na'ini, M. M. H. (1994). Minyat al-Ṭālib fī Ḥāshiyat al-Makāsib (Vol. 2). Maṭba'ah-ye Haydarī.

Harpwood, S. (2000). Sourcebook on Torts. Cavendish Publishing Limited.

Jafarpour, J., Soleimani, M., & Rahimi Sekkeh Ravani, M. (2017). An Examination of the Jurisprudential Foundations of Civil Liability Arising from Human Scientific Deficiencies. Shiraz University Legal Studies, 9(3).

Katouzian, N. (2013). Civil Law - General Rules of Contracts. Sherkat-e Sahami-ye Enteshar in cooperation with Bahman Borna Company.

Khajezadeh, A. (2015). Liability and Non-Liability of Road Cargo Carriers in Iranian Commercial Law and the CMR Convention.

Makarem Shirazi, N. (2004). Al-Qawā'id al-Fiqhiyyah (Vol. 2). Madrasah al-Imam Ali ibn Abi Talib.

Moeen, M. (1981). Farhang-e Fārsi (Persian Dictionary) (Vol. 1). Amir Kabir Publications.

Mohaqqeq Damad, S. M. (2003). Fiqh Rules, Civil Section. Center for the Publication of Islamic Sciences.

Qasemzadeh, S. M. (1999). Obligations and Civil Liability Without Contract. Nashr-e Mizan.

Qasemzadeh, S. M. (2003). Foundations of Civil Liability. Nashr-e Mizan.

Qayyim, A. a.-N. (2002). Farhang-e Mo'aser Arabi-Farsi (Contemporary Arabic-Persian Dictionary). Farhang-e Mo'aser Publications.

Rogers, W. V. H. (2002). Winfield and Jolowicz on Tort. Sweet and Maxwell.

Stapleton, J. (1998). "Duty of Care Factors: A Selection From the Judicial Menus". Clarendon Press.

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۵/۰۱/۰۱

ارسال

۱۴۰۴/۰۴/۰۱

بازنگری

۱۴۰۴/۰۷/۲۸

پذیرش

۱۴۰۴/۰۸/۰۵

شماره

نوع مقاله

مقالات

ارجاع به مقاله

احدپور م. .، ادریسی ف.، و غفاری م. (1405). شرایط تحقق مسئولیت مدنی در حمل و نقل جاده­ای در فقه اسلامی، حقوق ایران و انگلستان. دانشنامه فقه و حقوق تطبیقی، 1-27. https://jecjl.com/index.php/jecjl/article/view/309

مقالات مشابه

41-50 از 226

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.