مقایسه تطبیقی نرخ بهره با ربا در نظام بانکداری اسلامی، با تاکید بر تحریم ربا
کلمات کلیدی:
نرخ بهره, ربا, بانکداری اسلامی, تحریم رباچکیده
هدف از این تحقیق، مقایسه تطبیقی نرخ بهره با ربا در نظام بانکداری اسلامی، با تاکید بر تحریم ربا میباشد. این تحقیق با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی انجام شده است. اطلاعات تحقیق با استفاده از روش اسنادی – کتابخانهای بدست آمده است و ابزار گرد آوری اطلاعات، کتب، مقالات، وبسایتها و پروتالهای معتبر علمی میباشند. یافتههای حاصل از تحقیق نشان داده است که: بهره اساسا هزینهای است که فرد در ازای دریافت و استفاده از تسهیلات باید آن را بپردازد ولی ربا به معنای زیادی و علو و برتری میباشد که در ازای پول قرض داده شده گرفته میشود که قرآنکریم آن را حرام دانسته است. رابطه ربا و بهره، در واقع به این معناست که ربا به قروض ابتدایی اطلاق میشود که جنبه مصرف دارد ولی در بانکداری جدید استقراض جنبه تولیدی داشته، در خلق سود موثر است و این نتیجه را میشود گرفت که از آنجایی که بهره هزینه استفاده از پول در فعالیتهای تولیدی صنایع و بازرگانی جدید میباشد، حرام نیست. به این بیان که قرضگیرنده با مبلغ مورد قرض در صنایع و بازرگانی جدید سرمایهگذاری میکند و سود به دست میآورد و لذا باید سهمی از این سود را به نام بهره بپردازد. بنابراین آنچه قرآن حرام نموده، ربا میباشد و نه بهره. همچنین یافتههای حاصل از تحقیق اهمیت موضوع فسلفه تحریم ربا را در فهم و توسعه نظام مالی اسلامی دانسته است تا فقها و اقتصاددانان مسلمان در این خصوص تحقیقهای گستردهای انجام دهند. و در نهایت در این تحقیق نتیجهگیری شد که: نرخ بهره صفر با نظریه تحریم ربا در اقتصاد اسلامی تناسبی ندارد. و نتیجه تحریم ربا در نظام اقتصاد اسلامی این خواهد بود که در جامعه مسلمانان برخلاف نظریه سرمایهداری وضعیت بهینه در عمل محقق خواهد شد. و در نظام سرمایهداری رسیدن به وضعیت بهینه از جنبه نظری که در آن تمام بازدهیهای ممکن حاصل شده باشد امکانپذیر نخواهد بود. ریشههای ذهنی و عینی بهره که از سوی اقتصاددانان سرمایهداری مطرح شده است، برای مشروع و طبیعی جلوهدادن مطالبه بهره وام بوده است؛ اما نظریه تحریم ربا بر این پایه استوار است که بهره فاقد هر نوع ریشه طبیعی و واقعی است.
دانلودها
مراجع
Al-Buyeh, A., & Al-Heli, S. S. (2012). Examination of bank interest under inflation with a focus on jurisprudential aspects. Rahbord Quarterly, 21(65).
Amin, H. A. (1988). Cash deposits and their applications in Islam. Amir Kabir Publishing.
Bagheri, M., & Ebrahimi, M. (2012). Comparative study of usury prohibition in Islamic and European legal systems. Journal of Civil Law Studies, 2.
Beigi, J., & Shirian Nasl, M. The foundations of usury prohibition in Qur'anic and narrative teachings with a brief view on Imam Khomeini and Motahhari's views.
Ebrahimi, M. H. (1993). Usury and lending in Islam. Islamic Propagation Office of the Seminary.
Friedman, M. (1969). the Optimum Quantity of Money and other Essays. Chicago Press, Aldine.
Ghani Nejad, M. (1997). The difference between usury and bank interest. Naqd va Nazar Quarterly, 4.
Golgoun, A., & Asadi Kouhbad, H. (2024). Examining usury prohibition as a means to fight economic poverty from a Qur'anic perspective. Modern Advances in Public Law, 3(10).
Hosseini, S. H. (2002). The wisdoms behind the prohibition of usury. Islamic Economics Quarterly, 5.
Imam Khomeini, R. Tahrir al-Wasilah (Vol. 1). Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.
Imam Khomeini, R. (1971). Kitab al-Bay' (Vol. 2). Matba'at al-Adab.
Javadi Amoli, A. (2009). Tafsir al-Tasnim (Qur'anic Commentary) (Vol. 12). Isra Publications.
Mahdavi Najmabadi, S. H. Theoretical methods of Islamic banking. Ravand Journal, 3.
Majidi, A., & Golriz, H. (1987). Money and Banking: From Theory to Policy. Central Bank Banking Institute.
Makarem Shirazi, N. Tafsir Nemouneh (Vol. 2). Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
Makarem Shirazi, N. (2021). Al-Riba wa al-Bank al-Islami. Imam Ali Ibn Abi Talib Seminary.
Manzour, D., & Yadi Pour, M. (2009). Comparative study of usury prohibition in Islam and Christianity. Islamic Economics Research QuarterlyVL - 9(36).
Motahhari, M. (1992). The Issue of Usury and Insurance. Sadra Publications.
Mousavian, S. A. (2001). Jurisprudential and economic implications of the gradual or immediate prohibition of usury in the Qur'an. Islamic Economics Journal, 1.
Mousavian, S. A. (2006). Savings and Investment in the Islamic Economy.
Mousavian, S. A. (2008). Theories of usury and interest. Islamic Economics Research Quarterly, 27.
Najafi, M. H. Jawahir al-Kalam (Vol. 23). Society of Seminary Teachers.
Raghib Isfahani, H. i. M. (2006). Mufradat Alfaz al-Qur'an. Ahl al-Bayt Comprehensive Jurisprudence Software.
Shahab, M. (2014). A social pathology through economics. www.tebyan.net
Shahid Awwal. (1994). Al-Durus al-Shar'iyyah (Vol. 3). Society of Seminary Teachers.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 جهانبخش سلطانی, هرمز اسدی کوه¬باد, ایوب عاطفی (نویسنده)

این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.