مبانی حقوقی اعمال حق به قصد اضرار به غیر
کلمات کلیدی:
حق , ضرر , اضرار , قصدچکیده
از آنجائیکه به نظر میرسد هر فرد میتواند، آزادانه حق خود را به هر شکلی که میخواهد، اعمال نماید. حتی اگر این امر منجربه خسارت به دیگری گردد. ویا اینکه هر فرد بدون تحقیق در انگیزه دیگری، عقیده و نیت ظاهری آن را، واقعی تشخیص دهد در حالیکه میتواند با عیب و نقص باطنی موجب ضرر به دیگری گردد. لذا هدف از پژوهش حاضر، در ابتدا، شناخت ضررهای ناشی از اعمال حق با قصد اضراربه غیر و ابعاد حاصل از آن ومعیارهای آن در فقه امامیه و حقوق، با توجه به مدارک قاعده لاضرر و نظریات فقها و حقوق دانان است و در مرحله بعد، قلمروی اعمال حق ونظریات حقوقی و حل منازعات است. بهره مندی از مصادیق نیز به ما کمک میکند تا موضوع را بهتر تجزیه و تحلیل کنیم و معیارهای اعمال حق باقصد اضرار را بشناسیم. این پژوهش که یک مطالعه علمی است، به بررسی یک موضوع جدید و نگاهی به اصل چهلم قانون اساسی پرداخته است. در این پژوهش سعی شد تا معیارهای اجرای حق به قصد اضرار، مشخص گردد معیارهایی همچون غایت اجتماعی، ضررفاحش، رفتار نادرست، تعارض، فقدان نفع جدی، ترجیح منافع، تقصیر بررسی گردد زیرا هریک از این معیارها در صورت عدم کنترل، منجربه منازعه میشود. و آنچه در این معیارها مهم است موضوع قصد اضرار است از یافتههای این تحقیق، آن است که قاعده لاضرر، قلمرویی به گستردگی قلمرو حق دارد و میتواند اعمال هر امتیاز یا اولویت و تقدمی را، جزء مصادیق قصد اضرار بررسی کرد و در نتیجه با توجه باینکه در قوانین ما به این موضوع، اشاره مجزایی نشده است و در مباحث اثباتی قصد، غالباً تعریفی از قصد از سوی فقها ارائه نشده است و فقط به آثار فقدان آن پرداخته اند. لذا میتوان با بهره مندی از مصادیق اجرای حق به قصد اضرار، معیارهای اعمال حق به قصد اضرار را بدست آورد تا با بهرمندی از معیارها، جامعه به حق و عدالت رهنمون گردند.
دانلودها
مراجع
Abu Yusuf, Y. i. I., & Dr. Rabbani, t. (2020). Al-Kharaj. In (pp. 52). Institute for Humanities and Cultural Studies.
Aghaei. Farhang-e Hoquq-e Siyah [Black's Law Dictionary]. Mizan Publishing.
Akhund Khorasani, M. K. (1990). Kifayat al-Usul. Al al-Bayt Institute.
Al-‘Askari, A. H. a.-H. (1991). Mu‘jam al-Furuq al-Lughawiyyah. In (pp. 193–194). Jami‘ah Mudarrisin.
Al-Farahidi, K. i. A. (1988). Kitab al-‘Ayn. In (Vol. 3, pp. 6). Dar al-Hijrah.
Al-Jawhari al-Farabi, A. N. (2020). Al-Sihah Taj al-Lughah wa Sihah al-‘Arabiyyah. In (pp. 1460–1461). Dar al-‘Ilm li al-Malayin.
Al-Zubaidi, S. M. (1994). Taj al-‘Arus min Jawahir al-Qamus. Dar al-Fikr.
Anis, I. (2001). Al-Mu‘jam al-Wasit. Farhang-e Islami Publishing.
Ansari, S. M. (1990). Kitab al-Bay‘ al-Makaseb. In (Vol. 3, pp. 5). Majma‘ al-Fikr al-Islami.
Araki, M. A. (1994). Kitab al-Bay‘ (Vol. 1). Isma‘iliyan Publishing.
Bahrami Ahmadi, H. (1991). Misuse of Rights. Ettela‘at Publishing.
Bandar Rigi, M. (2007). Farhang al-Munajjid li al-Tullab.
Emami, S. H. (2020). Civil Law (Vol. 4). Islamiyah Publishing.
Farhikhteh, S. a.-D. (1998). Farhang-e Farhikhteh. Zarrin Publishing.
Faris, A. a.-H. A. (1984). Mu‘jam Maqayis al-Lughah. In (Vol. 2). Maktab al-I‘lam al-Islami.
Fayyumi, A. i. M. Al-Misbah al-Munir fi Gharib al-Sharh al-Kabir li al-Rafi‘i. Dar al-Rida Publishing.
Ghasemi, R. (2012). Comparative Study on Legal Fraud and Evasion. In.
Ibn Manzur, J. a.-D. (1993). Lisan al-‘Arab. Adab al-Hawzah Publishing.
Jafari Langeroudi, M. J. (1999). Legal Terminology. In (pp. 1669). Ganj-e Danesh.
Javadi Amoli, A. (2019). Rights and Duties in Islam. Esra Publishing Center.
Jubran, M. u. (2014). Al-Ra’id: Lexical Dictionary. Dar al-‘Ilm.
Katouzian, N. (1999). Extra-Contractual Obligations: Civil Liability. University of Tehran Press.
Katouzian, N. (2006a). Civil Law. In (pp. 4).
Katouzian, N. (2006b). Misuse of Rights or Fault in Exercise of Rights. Journal of Faculty of Law and Political Science.
Khansari. Maniyyat al-Talib. In (Vol. 3, pp. 16).
Khansari, S. M. (1999). Maniyyat al-Talib fi Hashiyat al-Makaseb. In (pp. 16). Islamic Publishing.
Khoei, S. A. H. Misbah al-Fiqahah. In (Vol. 3, pp. 432).
Khomeini, R. Treatise on the Principle of No Harm (Qa‘idah la Darar). In (Vol. 1, pp. 30).
Malik ibn Anas. (1905). Al-Mudawwanah. Haj Mohammad Afandi Press.
Mustafa, I. (1997). Al-Mu‘jam al-Wasit. In (pp. 187). Al-Sadiq Publishing.
Naraqi, A. i. M. M. (1996). ‘Awa‘id al-Ayyam. In (pp. 49).
Nasiri, M. (1993). Private International Law (Vol. 2). Agah Publishing.
Raghib Isfahani, H. i. M. Mufradat. In.
Shahid Thani, Z. a.-D. Sharh al-Lum‘ah. In (Vol. 1, pp. 235).
Shaybani, M. (1912). Al-Jami‘ al-Saghir.
Tabrizi, S. J. (2020). Irshad al-Talib ila Ta‘liq al-Makaseb. In (pp. 10). Mehr Publishing.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 مجید پورسهی (نویسنده); علی جهانخواه

این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.