تحلیل فقهی و حقوقی دیات در جرایم غیرعمدی: میان اصول شریعت و چالش‌های معاصر

چکیده

دیات یکی از موضوعات کلیدی در حقوق کیفری اسلامی است که در جرایم غیرعمدی نظیر تصادفات یا اشتباهات پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پژوهش به تحلیل فقهی و حقوقی مفهوم دیه پرداخته و به بررسی چگونگی انطباق آن با چالش‌های معاصر می‌پردازد. در ابتدا، مبانی فقهی دیات، شامل موارد تعیین دیه، نحوه محاسبه و تفاوت‌های آن میان جرایم مختلف، بررسی می‌شود. سپس، این مبانی در ارتباط با قوانین کشورهای اسلامی و چالش‌های ناشی از پیشرفت‌های پزشکی و فناوری مدرن تحلیل می‌گردد. یافته‌ها نشان می‌دهد که دیه به‌عنوان یک ابزار جبران خسارت، قابلیت انطباق با شرایط جدید را دارد، اما نیازمند بازنگری در قواعد اجرایی و تطبیق آن با نیازهای جامعه مدرن است. در پایان، پیشنهاداتی برای اصلاح و بهبود نظام دیات ارائه می‌شود.