مبانی قضازدایی و مصادیق آن در حقوق کیفری ایران

چکیده

قضازدایی از مسائل مهمی است که با توجه به افزایش جمعیت کیفری ذهن اندیشمندان حقوق کیفری را به خود مشغول کرده است،چرا که تعقیب کیفری امری است دو سویه که از یک سو با حقوق و آزادی‌های افراد جامعه و از سوی دیگر با نظم و امنیت عمومی در ارتباط است.رسیدگی وحلّ وفصل دعاوی ناشی از جرائم کیفری، معمولاً در صلاحیت مقامات قضایی است.قضازدایی، خارج‌سازی عملیات رسیدگی وحلّ وفصل دعاوی مزبور از فرایند اقدامات رسمی کیفری است.قطع و فصل مزبور در نظام­های حقوقی مختلف ممکن است به شیوه‌های گوناگون انجام پذیرد. پیدا شدن شرایط و اقتضائات تازه،حقوق کیفری ناگزیر به رعایت مسایل و مقرراتی برای پیروی از دیدگاه­های جدید در دادرسی­های خود شده است،که اصول حاکم بر مجازات­ها از جمله این مقررات است که حقوق کیفری باید با پذیرش رویکردهای جدید سعی در تبعیت از این اصول نماید.مقاله حاضر از نظر هدف پژوهشی مبانی قضازدایی و مصادیق آن در حقوق کیفری ایران و شناخت عملکرد مثبت قضازدایی در دستگاه قضایی را مورد بررسی قرار داده است و از نظر هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی-تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.وبا توجه به یافته­های حاصله می­توان گفت که قضازدایی موجب کاهش بارسنگین دستگاه قضایی و کاهش تراکم ورودی پرونده­ها به دادگستری می­گردد و در نهایت تسریع در احقاق حق به صورت آسان، ارزان و در نتیجه عادلانه­تر صورت می­گیرد.