مبنای فقهی و حقوقی توجه به اصل تحکیم در بنیان خانواده
کلمات کلیدی:
خانواده, اعضا, تحکیمچکیده
توجه به نهاد خانواده و حفظ و نگاهداری حداکثری آن در شاکله نظام افتاء و قانونگذاری مساله‌ای اجتناب ناپذیر است. لیکن مساله اساسی اینجاست که آیا حفظ استحکام خانواده می‌تواند به عنوان مبنایی برای کشف احکام شرعی حوزه‌ی خانواده و نیز قانون گذاری در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد؟ بنابراین با توجه به اهمیت این مساله و ضرورت پاسخگویی به سئوال مزبور، نگارنده در مقاله حاضر که با هدف شناسایی و تعیین مبنای فقهی و حقوقی توجه به اصل تحکیم در بنیان خانواده تدوین و طبقه بندی شده است، سعی نموده است که با بررسی آیات و روایات و دیدگاه‌های فقیهان و حقوقدانان به دنبال ارائه تصویری کلی از وضعیت و جایگاه خانواده از منظر دین و شریعت باشد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که اصل «استحکام خانواده» در استنباطات فقهی در دو فرض وجود نصوص شرعی و عدم آن نتایجی متفاوت از یکدیگر را نشان می‌هد. در فرض وجود نصوص، نگاه میانه و پر طرفدار، توجه همزمان به محوریت نصوص شرعی و اصل استحکام به‌عنوان مقصد شریعت است. در فرض فقدان نصوص شرعی، علاوه بر قواعد کلی مثل نفی ضرر، ملاکات احکام و اصول و ارزش‌های بنیادین می‌تواند مستند احکام شرعی باشد. استفاده از ظرفیت اصلی استحکام خانواده همزمان در دو عرصه‌ی قانونگذاری و تشکیل عقد نکاح و شروط ضمن آن امکان پذیر است.
دانلودها
مراجع
Alidoust, A. (2009). Fiqh and Custom. Tehran, Research Institute of Culture and Islamic Thought Publications.
Asadi, L. S., & Zibihi, A. (2015). The Position and Necessity of Ethics-Centeredness in Legislating Laws and Regulations Related to Family. Ethics Research Journal(27).
Bay, H. A. (2015). Legal Issues of Women and Family. Tehran, Research Institute of Culture and Islamic Thought.
Hedayat Nia, F. (2012). Legal Strategies for Family Strengthening. Tehran.
Hedayat Nia, F. (2016). Nushuz-e Zawjah (Wife's Rebellion). Tehran, Research Institute of Culture and Islamic Thought.
Helli, A. M., & Asadi, H. i. Y. i. M. (1986). Kashf al-Murad fi Sharh Tajrid al-I'tiqad. Qom, Islamic Publishing Institute affiliated with the Society of Seminary Teachers.
Ibn Abi Jumhur, M. i. Z. a.-D. (1984). 'Awali al-Li'ali al-'Aziziyah fi al-Ahadith al-Diniyah. Qom, Dar Sayyid al-Shuhada Publishing.
Ibn Manzur, M. i. M. (1993). Lisan al-Arab. Beirut, Dar Sader.
Javadi Amoli, A. (2007). The Status of Reason in the Geometry of Religious Knowledge. Qom, Esra Publishing Center.
Kadivar, M. (2001). Transition from Historical Islam to Spiritual Islam. Baztab Andisheh Journal(18).
Katuzian, N. (2009). Philosophy of Law (Vol. 1). Tehran, Mizan Publishing.
Katuzian, N. (2023). Course on Civil Law - Family Law (Vol. 2: Children, Parent-Child Relations). Tehran, Ganj Danesh Publishing.
Khomeini, S. R. M. (2000). Sahifa Imam. Tehran, Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.
Khomeini, S. R. M. (2003). Tawdhih al-Masa'il Mahshi (Imam Khomeini). Qom, Islamic Publishing Office affiliated with the Society of Seminary Teachers of Qom.
Mansour, J., & Zarei, H. (2024). Laws and Regulations Related to the Family. Tehran, Doran Publications.
Mojtahed Shabestari, M. (2002). A Critique of the Official Interpretation of Religion. Tehran, Tarh-e No Publications.
Mosavati Azar, M. (1995). Social Pathology of Iran and Sociology of Deviations. Tabriz, Nobel Publications.
Nouri, M. H. (1987). Mustadrak al-Wasa'il wa Mustanbat al-Masa'il. Beirut, Ahl al-Bayt (peace be upon them).
Qarshi, S. A. A. (1998). Tafsir Ahsan al-Hadith. Tehran, Ba'th Foundation.
Shirazi, S. M. H. Iysal al-Talib ila al-Makasib. Tehran, Alami Publications.
Tabatabai, M. H., & translated by Sayyid Baqir Mousavi, H. (2008). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Qom, Society of Seminary Teachers of Qom.
Taheri, H. (1997). Civil Rights. Qom, Islamic Publishing Office affiliated with the Society of Seminary Teachers of Qom.
Tousi, A. J. f. i. M. i. a.-H. (1993). Al-Amali. Qom, Dar Al-Thaqafa.
Tousi, A. J. f. M. i. a.-H. Al-Tibyan fi Tafsir al-Qur'an (Vol. 3). Beirut, Dar Ihya' al-Turath al-Arabi.
Wasiṭi, Z., Hanafi, M. a.-D., & Hosseini, S. M. M. (1993). Beirut, Dar al-Fikr for Printing, Publishing, and Distribution.
Yazdi, M. T. (2015). Ethics in the Qur'an (Vol. 3). Qom, Imam Khomeini Educational and Research Institute.
Yazdi, O. (2023). Family in the Legal Order. Tehran, Ketab Ava Publications.
Yazdi, S. M. K. T. (1993). Takmila al-'Urwa al-Wuthqa. Qom, Davari Bookstore.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 نجمه حیدری, عبدالحمید فرزانه, محمدعلی حیدری (نویسنده)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
